ذاتی‌گرایی علمی از کریپکی تا اِلیس

Authors

مریم معیرزاده دکتری فلسفه‌ی علم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران(نویسنده‌ی مسئول)

موسی اکرمی دانشیار گروه فلسفه‌ی علم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

Abstract:

ذاتی‌گرایی(Essentialism) نظریه‌ای متافیزیکی است که ریشه در سنت پربار ارسطو دارد. در این نظریه برخی ویژگی‌ها، هویت یک شی‌ء را تعیین می‌کنند. قائلان به چنین دیدگاهی، هر شی‌ء را دارای ذات مختص به خود می‌دانند. نفی امکان شناخت ذات اشیاء، نقدی است که بر نظریهی ذاتی‌گرایی ارسطو وارد شده است. این انکار بهویژه در آموزه‌های پوزیتیویسم منطقی با رد مابعدالطبیعه به اوج خود رسید. علاوه بر متن دست‌آوردهای دکارت، لایب‌نیتس، نیوتن، لاک، هیوم، و بحث‌های معناشناختی کریپکی و پاتنم، رویکرد نوینی از ذاتی‌گرایی در چهرهی علمی آن مطرح گردید. اِلیس با ارائهی متافیریکی نوین به این ذاتی‌گرایی کمک کرد. این ذاتی‌گرایی با طرح نوع طبیعی در چارچوب مابعدالطبیعه علم، غنای درخور توجهی یافت و انواع طبیعی و ویژگی‌های ذاتی آن‌ها از جایگاه خاصی در ذاتی‌گرایی علمی برخوردار شدند. بر هر دو جریان در پیوند با مسئلهی ارجاع، ارتباط میان ویژگی‌های میکروسکوپیک و ماکروسکوپیک و اینهمانی نوع طبیعی و ساختار شیمیایی نقدهایی وارد شده است. هدف این مقاله، این است که ضمن طرح ذاتی‌گرایی و نوع طبیعی از منظر فیلسوفان علم نامبرده، نشان داده شود که کدام یک از دیدگاه‌های فیلسوفان فوق، توان پاسخگویی به نقدهای موجود را دارد. پاسخ به نقدهای موجود، اهمیت توجه به واقعیت بهجای زبان را نشان می‌دهد. دستآورد چنین دیدگاهی در مباحث مربوط به جهان‌های ممکن، تمایز میان تحلیل و معناشناسی ویژگیهای گرایشی، ارجاع به آن‌ها و چرایی عدم تحویل کلی ساختاری به غیرساختاری بازتاب می‌یابد.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

ذاتی گرایی علمی از کریپکی تا اِلیس

ذاتی گرایی(essentialism) نظریه ای متافیزیکی است که ریشه در سنت پربار ارسطو دارد. در این نظریه برخی ویژگی ها، هویت یک شی ء را تعیین می کنند. قائلان به چنین دیدگاهی، هر شی ء را دارای ذات مختص به خود می دانند. نفی امکان شناخت ذات اشیاء، نقدی است که بر نظریهی ذاتی گرایی ارسطو وارد شده است. این انکار بهویژه در آموزه های پوزیتیویسم منطقی با رد مابعدالطبیعه به اوج خود رسید. علاوه بر متن دست آوردهای ...

full text

ذاتی گرایی ارسطویی و ذات یگرایی علمی برایان الیس

ذاتی گرایی مانند بسیاری از مباحث فلسفی ریشه در نظریات فیلسوفان یونان دارد. این نظریه بامسأله ثبات و حرکت ارتباط دارد. در واقع تبیینی معقول از پدیده حرکت و تغییر، مورد توجهفیلسوفان آن زمان بوده است. نظریه ذاتی گرایی ارسطو نیز در همین راستا است. این نظریه که بهقوانین طبیعت می پردازد از برجسته ترین دست آوردهای فلسفی اوست که بنیان متافیزیک را برایعلوم آن زمان تشکیل داد. ارسطو توانست به علت گوناگون...

full text

ذاتی گرایی ارسطویی و ذات یگرایی علمی برایان الیس

full text

گردش علمی از ایده تا عمل

اوایل قرن نوزدهم (حدود 1806) مدرسه هنرهای زیبای (Ecole des Beaux Arts) پاریس، جایگزین کلیه آکادمی‌های هنر و معماری فرانسة آن زمان شد. یک قرن بعد (حدود 1919)، «والتر گروپیوس» مدرسه باهاوس (Bauhaus) را تأسیس نمود. این روزها، دو قرن پس از راه‌اندازی مدرسه هنرهای زیبای پاریس، آموزش معماری همچنان سرگرم تجربه در حوزه‌های مختلف است. در ایران، پرداختن به آموزش معماری با اعمال سلیقه‌ها، تجربه‌های شخصی و...

full text

کریپکی و مفهوم پیروی از قاعده

full text

کواین در برابر کریپکی

ما در این مقاله ضمن بررسی انتقادات مشهورتر کواین به منطق موجهات، تلاش می‌کنیم نشان دهیم که سوای ابعاد سمنتیکی مخالفت کواین با منطق موجهات، می‌توان دیدگاه او در معرفت‌شناسی را به‌مثابة لایه‌ای عمیق‌تر برای رد و طرد منطق موجهات در‌نظر گرفت، گرچه خود کواین تصریحی به این نحوة انتقاد از منطق موجهات نکرده است. در این میان اشاراتی به نظرات کریپکی، که یکی از جدی‌ترین مدافعین منطق موجهات است می‌کنیم و ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

پژوهش های فلسفی

volume 8 issue 15

pages 1- 23

publication date 2015-02-20

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

نوع طبیعی ذاتی‌گرایی ذاتی‌گرایی علمی ویژگی‌های گرایشی جهان‌های ممکن

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com